Ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που καθορίζουν την εμπορική αξία της τομάτας είναι το λαμπερό κόκκινο χρώμα. Το 85-90% του κόκκινου χρώματος οφείλεται στο λυκοπένιο, με την επιδερμίδα να συγκεντρώνει το περισσότερο από τα άλλα μέρη του καρπού.
Ενώ λοιπόν ένα έντονο ελκυστικό κόκκινο που γυαλίζει είναι ο στόχος κάθε παραγωγού, καμιά φορά συμβαίνουν ανωμαλίες στον χρωματισμό του καρπού καθιστώντας τον μη εμπορεύσιμο η μειώνουν την εμπορική του αξία.
Οι ανομοιομορφίες στο χρωματισμό μπορεί να οφείλονται συνήθως σε εντομολογικές προσβολές, ιολογικες΄και μη παρασιτικές ασθένειες.
Σημέρα θα εξετάσουμε μια μη παρασιτική ασθένεια την εσωτερική καστάνωση.
Το πρώτο σύμπτωμα εμφανίζεται στην επιφάνεια των καρπών υπό μορφή γκριζωπών περιοχών, που όταν οι καρποί ωριμάζουν μετατρέπονται σε κίτρινες,
πρασινοκίτρινες ή πρασινοκαστανές, ενώ εσωτερικά ο ιστός είναι σκληρός, καστανός και φελλώδης και τα αγγεία παρουσιάζουν καστανό μεταχρωματισμό. Οι καρποί
καθίστανται χωρίς εμπορική αξία. Τα συμπτώματα εμφανίζονται από την μέση και μετά της ωρίμανσης και γιαυτό δεν είναι δυνατόν να διαγνωστεί νωρίτερα. Παράλληλα ο παράγοντας αυτός ξεχωρίζει την εσωτερική καστάνωση από εντομολογικές και ιολογικές προσβολές.
Επειδή αποτελεί ένα πολύ συχνό φαινόμενο στην καλλιέργεια τομάτας, παρακάτω θα δούμε τους βασικότερους παράγοντες που προκαλούν το φαινόμενο αυτό διότι η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία.
Αρχικά να τονίσουμε ότι το κάποια υβρίδια είναι πιο ευαίσθητα στην εσωτερική καστάνωση, με την ανεπαρκή τροφοδοσία του καρπού σε κάλιο να δείχνει να είναι η κύρια αιτία. Αυτό δεν σημαίνει ότι αν ένας παραγωγός, εφαρμόζει καλιούχες λιπάνσεις δεν θα αντιμετωπίσει πρόβλημα και θα δούμε παρακάτω το γιατί.
Η μη-παρασιτική ασθένεια αυτή έχει μελετηθεί για πάνω από 70 χρόνια και πλέον μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι οι παρακάτω παράγοντες επηρεάζουν την εμφάνιση της:
- ανεπαρκή τροφοδοσία σε κάλιο
- υψηλή αναλογία αζώτου/καλίου
- υψηλές αζωτούχες λιπάνσεις το χειμώνα συντελούν στη συσσώρευση του αζώτου, καθώς δεν απορροφάται
- συμπιεσμένα εδάφη
- υπεράρδευση ειδικά τις νεφοσκεπείς ημέρες
- θερμοκρασίες κάτω των 15ΟC και πάνω από 32ΟC
- απότομες μεταβολές θερμοκρασίες
- υψηλές δόσεις ανταγωνιστικών στοιχείων με το κάλιο (ασβέστιο, μαγνήσιο)
- Απότομη αφαίρεση φύλλων και ειδικά στον καρπό
- Μελέτες δείχνουν ότι και τις περιόδους μεγάλης παραγωγής εμφανίζεται το πρόβλημα χωρίς να έχει αποδειχθεί
Η άμεση τροφοδοσία με κάλιο, η μείωση του αζώτου και η διαχείριση του ποτίσματος αποτελεί την συνδυαστική λύση στο πρόβλημα. Υπάρχουν στην αγορά εξαιρετικά σκευάσματα οργανικού καλίου για εφαρμογές στο έδαφος η διαφυλλικά. Αυτά τα σκευάσματα αν ενταχθούν σε ένα πρόγραμμα θρέψης μπορούν να φέρουν τα καλύτερα αποτελέσματα με το μικρότερο δυνατό κόστος.
Πηγές:
https://u.osu.edu/vegprolab/2015/12/01/blotchy-ripening-of-tomato-fruit-definition-contributing-factors-and-steps-to-limiting-its-occurrence/
https://ag.umass.edu/vegetable/fact-sheets/tomato-physiological-ripening-disorders
http://www.opengov.gr/ypaat/wp-content/uploads/downloads/2013/11/tomata.pdf
Ασθένειες της Τομάτας, Βακαλουνάκης Ι. Δημήτριος, Αθήνα, Εκδόσεις Εμβρυο
Μανώλης Ι. Κουτεντάκης
Τενχολόγος Γεωπόνος
Υπεύθυνος γεωπόνος στο “Γεωπονικό κατάστημα Κουτεντάκης”
και στο ηλεκτρονικό κατάστημα shop.agrokoutentakis.gr